قبل امضاء عقدنامه ، با دقت مطالعه کنیم
با تحقق هر یک از این شروط و اثبات آن در دادگاه، زن می‌تواند با استفاده از وکالت ضمن عقد، به دادگاه خانواده مراجعه کرده و پس از صدور و قطعیت حکم، صیغه طلاق را در دفتر رسمی ثبت و خود را مطلقه کند.
از عقدنامه چندبرگی خود کدام صفحه را با دقت خوانده‌اید؟ صفحه مهریه؟ شروط ضمن عقد؟ یا فقط صفحه‌ای که مشخصات شما و همسرتان ثبت شده است؟ بیشتر افراد هنگام امضای عقدنامه نمی‌دانند زیر چه تعهداتی را امضا می‌کنند و تنها به دنبال ثبت خاطره آن روزند، در حالی‌که هر امضا می‌تواند مسئولیتی سنگین در آینده ایجاد کند.
در شلوغی و هیجان دفترخانه‌ها، اغلب سردفترها فقط محل امضا را نشان می‌دهند، بی‌آنکه توضیحی درباره مفاد عقدنامه بدهند. در حالی‌که این سند یکی از مهم‌ترین اسناد زندگی است و زوجین، به‌ویژه خانم‌ها، باید از مفاد آن کاملاً آگاه باشند؛ زیرا ناآگاهی در زمان اختلافات می‌تواند دردسرساز شود.
یکی از بندهای مهم عقدنامه مربوط به «نصف دارایی» است. طبق آن، اگر طلاق به خواست زن نباشد و تخلفی از جانب او ثابت نشود، مرد موظف است نصف دارایی دوران زندگی مشترک را به زن واگذار کند.
بنابراین، آگاهی از مفاد عقدنامه و مشورت با وکیل طلاق پیش از بروز اختلافات می‌تواند از بسیاری از مشکلات حقوقی و مالی جلوگیری کند. حضور یک وکیل متخصص در زمینه دعاوی خانوادگی، به‌ویژه وکیل طلاق، به زوجین کمک می‌کند تا حقوق قانونی خود را به درستی بشناسند، تصمیمات آگاهانه بگیرند و در صورت لزوم، روند طلاق را با آرامش و در چارچوب قانون طی کنند.
در بند دیگر، مرد به زن وکالت بلاعزل می‌دهد تا در صورت تحقق شروط خاص، با مراجعه به دادگاه و دریافت حکم، خود را مطلقه کند. این شروط دوازده‌گانه عبارتند از:
- خودداری شوهر از پرداخت نفقه حداقل ۶ ماه.
- سوءرفتار یا بدرفتاری به حدی که ادامه زندگی را غیرقابل تحمل کند.
- ابتلا به بیماری‌های خطرناک و درمان‌ناپذیر.
- جنون در مواردی که فسخ نکاح ممکن نباشد.
- بی‌توجهی به حکم دادگاه درباره شغل مضر به حیثیت خانوادگی.
- محکومیت قطعی به ۵ سال حبس یا بیشتر.
- اعتیاد مضر به تشخیص دادگاه.
- ترک زندگی خانوادگی یا غیبت بیش از ۶ ماه بدون عذر موجه.
- ارتکاب جرم و مجازات موجب لطمه به آبروی زن.
- عقیم بودن مرد پس از ۵ سال زندگی مشترک.
- مفقودالاثر شدن شوهر بیش از ۶ ماه پس از مراجعه زن به دادگاه.
- ازدواج مجدد مرد بدون رضایت زن یا عدم رعایت عدالت بین همسران.
در صورت تحقق هر یک از این موارد، زن می‌تواند با استناد به وکالت ضمن عقد، حکم طلاق را از دادگاه دریافت و ثبت کند.
بسیاری از حقوقدانان معتقدند درج شروط ضمن عقد از مهریه‌های سنگین سودمندتر است، زیرا این شروط تلاشی برای توازن حقوق زن و مرد محسوب می‌شوند. زوجین می‌توانند پیش از عقد درباره حقوقی مانند ادامه تحصیل، اشتغال، انتخاب محل زندگی یا ضمانت پرداخت مهریه توافق کرده و آن را در عقدنامه ثبت کنند.
شرط وکالت در طلاق (یا همان «حق طلاق») نیز از همین نوع شروط است که به زن اختیار می‌دهد در شرایط تعیین‌شده، خود را وکالتاً طلاق دهد. البته این شرط به معنای سلب کامل حق طلاق از مرد نیست؛ بلکه فقط وکالتی است که زن در چهارچوب آن، با تحقق شرایط قانونی می‌تواند از این حق استفاده کند.
در عقدنامه چه چیزهایی را امضا کنید؟
بسیاری از حقوقدانان و مشاوران خانواده معتقدند داشتن شروط ضمن عقد به مراتب بهتر از مهریه‌های سنگین است، زیرا این شروط تلاشی برای برابری حقوق زن و مرد محسوب می‌شود.
شروط دوازده‌گانه
یکی از بندهای مهم عقدنامه این است که زوج به زوجه وکالت بلاعزل با حق توکیل به غیر می‌دهد تا در صورت تحقق شرایط مشخص، بتواند خود را مطلقه کند. با توافق زوج، زن می‌تواند تخلف شوهر از این شروط را در دادگاه اثبات و پس از صدور حکم، به دفترخانه رسمی طلاق مراجعه کند.
مردان باید بدانند که با امضای چنین شرطی، حق طلاق تحت شرایط زیر به همسرشان واگذار می‌شود:
- خودداری شوهر از پرداخت نفقه به مدت ۶ ماه
- سوءرفتار یا سوءمعاشرت شدید شوهر
- ابتلای شوهر به بیماری خطرناک و درمان‌ناپذیر
- جنون شوهر در مواردی که فسخ نکاح ممکن نیست
- بی‌توجهی شوهر به رأی دادگاه درباره شغل منافی مصالح خانواده
- محکومیت شوهر به ۵ سال حبس یا بیشتر یا جزای نقدی منتهی به بازداشت
- ابتلای شوهر به اعتیاد مضر
- ترک زندگی خانوادگی بدون عذر موجه یا غیبت ۶ ماهه
- محکومیت قطعی شوهر به جرمی که آبروی زوجه را به خطر اندازد
- عقیم بودن شوهر یا عوارض جسمی دیگر که منجر به باردار نشدن زوجه بعد از ۵ سال شود
- مفقودالاثر شدن شوهر و عدم مراجعه به دادگاه ظرف ۶ ماه
- ازدواج مجدد شوهر بدون رضایت زوجه یا عدم اجرای عدالت بین همسران
با تحقق هر یک از این شروط و اثبات آن در دادگاه، زن می‌تواند از طریق وکالت ضمن عقد، خود را مطلقه کند.
نکات مهم درباره شروط ضمن عقد
- این شروط به زن امکان استفاده از حق طلاق را می‌دهد، اما به معنای انتقال کامل حق طلاق از مرد نیست و او نیز می‌تواند مطابق شرایط، اقدام کند.
- شروطی مانند ممنوعیت ازدواج دوم یا محدودیت نزدیکی قابل اجرا نیستند، اما می‌توان شرایطی مثل تعلق مهریه به فرزند را در عقدنامه درج کرد.
- زوج‌ها می‌توانند قبل از جاری شدن صیغه، توافق کنند که حقوقی مانند تحصیل، اشتغال، انتخاب محل سکونت یا تضمین پرداخت مهریه توسط دیگران در عقدنامه قید شود.
به طور خلاصه، شروط ضمن عقد ابزار قانونی مؤثری برای حفظ حقوق زن و مرد و ایجاد تعادل در زندگی زناشویی است و اولویت آن نسبت به مهریه‌های سنگین روشن است.
قوانین مربوط به امضا و خواندن متن عقدنامه
امضا و خواندن عقدنامه نقش حیاتی در صحت و قانونی بودن ازدواج دارد و در قوانین ایران مورد توجه ویژه است. در ادامه، مراحل و نکات مهم این فرآیند بررسی شده است.
اهمیت امضا در عقدنامه
امضا نشان‌دهنده پذیرش تعهدات و شرایط مندرج در عقدنامه است. طبق ماده ۱۰۳۶ قانون مدنی ایران، امضای زوجین تأیید کلیه مفاد سند ازدواج محسوب می‌شود و باید در حضور دفترخانه و متولی قانونی انجام شود تا صحت قانونی عقد تضمین شود.
قوانین مربوط به خواندن متن عقدنامه
پیش از امضا، متن عقدنامه باید کامل برای زوجین خوانده و توضیح داده شود. دفترخانه موظف است تمامی بندها و شرایط را به زبان ساده و قابل فهم بیان کند تا از ابهام یا سوء تفاهم و مشکلات حقوقی احتمالی جلوگیری شود.
حقوق و تعهدات زوجین در عقدنامه
عقدنامه شامل حقوق و تعهداتی است که زوجین باید از آنها آگاه باشند، از جمله حقوق مالی، مکانی و معنوی. عدم اطلاع از این حقوق ممکن است در آینده مشکلاتی ایجاد کند.
نکات حقوقی مهم در امضا و خواندن عقدنامه
- آگاهی کامل: زوجین باید با تمام شرایط و بندهای عقدنامه آشنا باشند و در صورت نیاز از مشاور حقوقی کمک بگیرند.
- حضور شاهدان: حضور شاهدان معتبر هنگام امضا، اعتبار قانونی عقدنامه را افزایش می‌دهد.
- ذخیره مدارک: نگهداری نسخه‌ای از عقدنامه و مدارک مرتبط برای هر دو طرف ضروری است.